Oddział PTTK Grupa Azoty S.A. w Tarnowie - Mościcach.
Oddział PTTK przy
Zakładach Azotowych w Tarnowie - Mościcach powstał 13 maja 1966 z inicjatywy turystów z kol. Z. Tumiłowiczem na czele. Odbyło się wówczas zebranie założycielskie. Inicjatorzy powstania Oddziału PTTK mieli na celu stworzenie takiej organizacji, która z jednej strony rozpropagowałaby turystykę i krajoznawstwo, zapewniła atrakcyjny i aktywny wypoczynek pracującym w Tarnowskich Azotach ludziom, z drugiej - stanowić miałby dla kierownictwa firmy partnera we współorganizowaniu tego wypoczynku.
W chwili powstania Oddział liczył 231 członków i składał się z 7 kół skupiających pracowników niektórych jednostek organizacyjnych przedsiębiorstwa.
Koło Nr 1 - Z-d Pomiarów i Automatyki
Koło Nr 2 - Z-d Polichlorku Winylu
Koło Nr 3 - Instytut Nawozów Sztucznych
Koło Nr 4 - Z-d Elektrociepłowni (EC-II)
Koło Nr 5 - Kontrola Techniczna i Z-d Badawczy
Koło Nr 6 - Zakład Akrylonitrylu
Kolo Nr 7 - Z-d Syntezy.
Już w lipcu odbył się pierwszy Oddziałowy Rajd Górski w Beskidzie Sądeckim. Później, z czasem stawał się on coraz bardziej popularny. Miał kilka, na ogół kilkudniowych, tras i ponad dwustu uczestników. Tradycja organizowania rajdów Oddziałowych trwa do dzisiaj. Dzisiaj jednak przeważnie bierze w nim udział ok. 40 osób.
W następnym 1967 roku powstały dalsze koła:
Koło Nr 8 - Z-d Krzemu i Katalizatorów
Koło Nr 9 - Biuro Projektów
Koło Nr 10 - Administracja
i klub żeglarski, który przyjął nazwę Tarnowski Yacht Club.
Był ten Klub przez wiele lat klubem oddziałowym, skupiał wokół siebie pasjonatów żeglarstwa — szczególnie młodzież, organizował kursy na stopień żeglarza i sternika jachtowego (pierwszy już w 1967 roku), obozy żeglarskie na Jeziorze Rożnowskim i Mazurach, gdzie prowadził też własne bazy. Organizował rejsy po Zatoce Gdańskiej. Pod koniec lat 70-tych powstała w Yacht Clubie sekcja motorowa i płetwonurków. W latach 90-tych Yacht Klub zarejestrował się jako niezależne od Oddziału Stowarzyszenie i prowadzi samodzielną działalność.
W 1967 roku powstało też Koło Organizatorów Turystyki, które koncentrowało się na dobrym, z każdym rokiem coraz lepszym, przygotowaniu wycieczek tak pod względem organizacyjnym, jak i programowym.
Przygotowano również kurs dla przewodników po Zakładach Azotowych w celu zapewnienia fachowej obsługi wycieczek odwiedzających Zakłady.
Było tych wycieczek wiele - np. w 1967 roku 102 grupy z całej Polski zwiedzały Zakłady. Ruch wycieczkowy po Zakładach zakończył się w latach 90-tych.
Od początku swego istnienia Oddział utworzył i prowadził wypożyczalnię sprzętu turystycznego. Prowadzi ją zresztą i dzisiaj, chociaż zainteresowanie nią znacząco już spada.
Od początku również propagował turystykę i krajoznawstwo wykorzystując do tego łamy zakładowego pisma „Tarnowskie Azoty", radiowęzeł zakładowy, organizując wieczorki turystyczne.
Aktywność działaczy przejawiana w pierwszych latach istnienia Oddziału owocowała wzrostem jego liczebności (w 1971 roku Oddział liczył 830 członków), powstawaniem nowych kół przy zakładach produkcyjnych, jednostkach usługowych i szkołach przyzakładowych. Powstały wówczas (w 1968 r) też pierwsze Sekcje -Narciarska i Kajakowa.
Miało to związek z rosnącym zainteresowaniem środowiska zakładowego, różnymi formami turystyki i zapotrzebowaniem na nie. Zainteresowania te kształtowały późniejsze losy sekcji.
I tak - Sekcja Kajakowa zyskiwała coraz więcej sympatyków. Wkrótce dysponowała bazą nad pobliskim Dunajcem, mającą charakter stanicy. Był to tzw. Ośrodek „Mewa" z kajakami samodzielnie remontowanymi i zapleczem klubowym. Sekcja organizowała rekreacyjne pływanie po Dunajcu, spływy kajakowe po okolicznych rzekach, coroczne spływy Dunajcem do Wisły, organizowała uczestnictwo w spływach krajowych i międzynarodowych na Dunajcu oraz kajakowe wczasy krajowe na rzekach nizinnych.
Z czasem zainteresowanie kajakarstwem spadało, coraz mniej było chętnych do uprawiania tej pięknej turystyki, Ośrodek Mewa zamknięto, a sekcja przestała istnieć na początku lat 80-tych.
Inny zaś był los Sekcji Narciarskiej. Organizowała ona narciarskie przejścia po Beskidach oraz niedzielne wyjazdy do nielicznych początkowo ośrodków narciarskich: do Suchej Doliny, Krynicy Limanowej, Lubomierza, głównie dla narciarstwa zjazdowego. Organizowane też były coroczne Zawody Narciarskie Zakładów Azotowych, w których brało udział ponad 100 zawodników oraz corocznie giełdy sprzętu narciarskiego. Organizowano też kursy nauki jazdy na nartach. Rosnące zainteresowanie narciarstwem, głównie jednak zjazdowym, oraz rosnąca ilość zainteresowanych jego uprawianiem spowodowała, że Sekcja skoncentrowała swoją działalność w powstałym w 1976 r Klubie Górskim, by w latach 90-tych wydzielić się z Oddziału i założyć samodzielnie funkcjonujące Towarzystwo Narciarskie przy Zakładach Azotowych. Z pomocą tychże Zakładów, pod koniec lat 70-tych Towarzystwo wybudowało wyciąg narciarski w Krynicy Słotwinach, a później już -samodzielnie, inwestując zarobione pieniądze - utworzyło w Słotwinach Ośrodek Narciarski z trzema wyciągami, profesjonalnie utrzymanymi, oświetlonymi i sztucznie dośnieżanymi trasami, zapleczem gastronomicznym i wypoczynkowym.
W planach jest budowa dalszych wyciągów narciarskich, domu narciarza, ciągła poprawa standardu i ciągły rozwój Ośrodka. Pobliska Krynica i wysoki poziom Ośrodka powodują, że jest on bardzo popularny wśród narciarzy z całej Polski. A Oddział w każdą sobotę i niedzielę sezonu organizuje autokarowe wyjazdy dla pracowników i ich rodzin uprawiających narciarstwo zjazdowe lub preferujących spacery w zimowej scenerii.
Najbardziej popularna jednak wciąż pozostawała turystyka górska. Koło Turystyki Górskiej corocznie organizowało tradycyjny Oddziałowy Rajd Górski z wielodniowymi trasami i profesjonalną obsługą, rozpoczęcie sezonu („powitanie wiosny") i jego zakończenie w górach, wyjazdy szkoleniowe dla kadry turystycznej wycieczki górskie, wycieczki do krakowskich teatrów, propagowało region tarnowski i zakątki kraju na łamach „Tarnowskich Azotów", powiększało księgozbiór literatury turystycznej - głównie przewodników i informatorów oraz map w oddziałowej biblioteczce. Opracowywało programy wycieczek, prowadziło doradztwo dla Organizatorów Turystyki, koordynowało imprezy turystyczne organizowane przez różne koła Oddziału. Koła również wykazywały się aktywnością organizując wiele imprez turystycznych głównie wycieczek jedno i parodniowych dla swoich członków oraz współpracowników z Zakładu czy jednostki organizacyjnej firmy. Były w tym też pewne imprezy tradycyjne np. w Kole Nr 15 coroczne rajdy wiosenne w Beskidach i letnie w Bieszczadach. Korzystano przy tym z własnych zakładowych autobusów, które zwykle były do dyspozycji po preferencyjnych cenach. Kierownictwo firmy traktowało bowiem działalność Oddziału jako uzupełnienie jej oferty socjalnej i zawsze zapewniało pewną ilość autobusów i znajdowało pewne środki, aby obniżając koszty uczestnictwa zachęcić pracowników do udziału w formach wypoczynku proponowanych przez Oddział. Od 1972 r, po porozumieniu z ówczesną Radą Zakładową, a później od 1980 r z Dyrekcją Przedsiębiorstwa Oddział przyjął na siebie wyłączność w organizowaniu wycieczek dla pracowników.
W 1971 r. Oddział był już na tyle prężną organizacją, że powierzono mu zorganizowanie Ogólnopolskiego Rajdu Chemików. Rajd w którym wzięło udział kilkaset osób, przebiegał po trasach Beskidu Niskiego i kończył się Desznie k. Rymanowa.
A w 1977 r aktywnie współpracował przy organizacji Światowego Dnia Turystyki, którego obchody odbywały się we wrześniu w Tarnowie.
Z czasem w „martwym" sezonie jesienno - zimowym Oddział zaczął organizować spotkanie kominkowe z okolicznościową poezją, prezentacją zdjęć i przeźroczy z przebytych w sezonie wędrówek i filmów krajoznawczych. Później tradycję tę przejął klub Górski „Karpaty" organizując wieczornice o podobnym charakterze, głównie w oparciu o bacówkę na Brzance, ale też i w zabytkowym dworku w Laskowej, zamku w Dębnie w schroniskach górskich. Nadal jednak kol. Ligęza od czasu do czasu zachwyca nas dużą multimedialną prelekcją.
Jak wspomniano wcześniej, Klub Górski powstał w 1976 r. Założony został z inicjatywy 25 osób, które zapragnęły rozszerzenia turystyki poza granice kraju i organizowania wypraw w góry wysokie połączonych z wspinaczkami. Rozpoczęto szkolenie na kursach wspinaczkowych celem zdobycia stosownych uprawnień.
Wkrótce wyruszono na pierwszą wyprawę w góry Atlas w Maroku, potem w Andy Peruwiańskie, na Kilimandżaro, parokrotnie w Himalaje, Tatry Słowackie, Karpaty Rumuńskie.
Po nawiązaniu współpracy z Towarzystwem Turystyczno - Narciarskim z Prisztiny (Kosowo) z dawnej Jugosławii, rozpoczęły się wyjazdy w Alpy Julijskie i Góry Prokletje i Szar Płanina, a przy okazji w różne zakątki republik d. Jugosławii. Po nawiązaniu zaś współpracy z Klubem Turystycznym z Tarnopola możliwe stały się wyjazdy w Gorgany i Czarnogórę, spływy Czeremoszem, wyprawy w Góry Ałtaj i Pamir i Kaukaz oraz do republiki azjatyckich d. Związku Radzieckiego.
Organizowane były też wyjazdy do Egiptu, Meksyku, na Kubę, a później, gdy zachodnia Europa stała się bardziej dostępna, w Dolomity i Alpy. Na wyprawy te klub pozyskiwał pieniądze z prac wysokościowych, które wykonywali jego członkowie. Prace te pozwoliły też na sfinansowanie zakupów sprzętu specjalistycznego i turystycznego niezbędnego przy organizacji wypraw.
Teraz, gdy nie są już konieczne „specjalne" zabiegi aby wyjechać za granicę, popularność wypraw znacznie spadła. Grupowo organizuje się jeszcze wyjazdy w Tatry Słowackie i Alpy.
Dzisiaj Oddział, który liczy już tylko 264, członków znacznie zawęził swoją działalność. Nie ma zainteresowania kajakarstwem, narciarze odeszli już od turystyki, a narciarstwo ogranicza się do zjazdów w Ośrodkach Narciarskich, odeszły ze struktury firmy szkoły: zaniechano zatem współpracy prowadzonej wcześniej w ramach komisji Turystyki Młodzieżowej. Ale nadal grupa zapalonych działaczy - z każdym rokiem, niestety, malejąca - organizuje wycieczki i rajdy, podążając za zapotrzebowaniem środowiska zakładowego, w którym Oddział działa.
Organizuje zatem niedzielne, rodzinne wycieczki po trasach w pięknych okolicach Tarnowa, tradycyjnie Rajd Oddziałowy, wycieczki na rozpoczęcie i zakończenie sezonu oraz wycieczki szkoleniowe, wycieczki w Beskidy, Bieszczady, Tatry. Gorce, Sudety w Góry Słowacji i Czech, wycieczki o charakterze pielgrzymek do Częstochowy, Lichenia, Kodnia, wycieczki rekreacyjno - zdrowotne dla rodzin z dziećmi do kopalni soli w Bochni, wycieczki do Wilna, Lwowa i na Kresy Wschodnie (te ostatnie połączone ze zbiórką i transportem darów dla rodzin polskich żyjących na Ukrainie). A zimą w każdą sobotę i niedzielę organizowane są wyjazdy na narty do Krynicy – Słotwin oraz innych ośrodkow narciarskich. Pomimo zawężającego się zakresu działania Oddziału, ciągle jeszcze organizowanych jest 30-40 różnych wycieczek rocznie w których udział bierze ok. 1600 osób.
I dopóki trwać będzie zapotrzebowanie środowiska na tę działalność Oddział zamierza istnieć, a jego działacze nie szczędzić wysiłku, aby wycieczki i imprezy turystyczne były organizowane atrakcyjnie i profesjonalnie.
Obecnie przybywa nam wielu uczestników spoza obszaru „Azotowego”
Działa 7 kół i 1 Klub Górski